Łęczyckie, pokryte niegdyś gęstemi borami, wśród których świeciły długie smugi i kępy moczarów i trzęsawisk, kryło też w łonie swem mnogie mitologicznej natury tajniki. Bory przeciągały się ztąd i do dzielnic sąsiednich; od strony zachodniej wkraczały i łączyły się z borami Kujaw i Konińskiego, zachodząc ztąd dalej jeszcze w Kaliskie i Poznańskie. Od południa szły do Pilicy. We wszystkich tych borach i puszczach przesiadywał i dokazywał po swojemu duch ich opiekuńczy, głośny z ludu Boruta. Duch ten potężny, aczkolwiek przy rozroście chrystyanizmu pzedzierzgnięty zrazu w przemożnego, czynnego po wszech borach i górach diabła (czego dowodzi pomoc jego przy przenosinach góry poznańskiej, wyrywanie z korzeniami sosen i dębów z puszcz Ostrołęckiej i Przełomskiej) miał wszakże tutaj w Łęczyckiem, jak się zdaje, swe rodzinne gniazdo, swą główną kwaterę, z której na wsze strony strony wychylając się, dokuczliwie nieraz dla mieszkańców całego kraju robił wycieczki. Nie dziw przeto, że w ziemi tak niegdyś lesistej, bagnistej, a tak płodnej w tradycye, zachowały się żywiej i dłużej niż gdziekolwiek – mimo wczesnego zaszczepienia tu chrześcijaństwa – wspomnienia wielu z pogańskich czasów dotrwałych istot nadprzyrodzonych, – że zarówno z licznemi pielgrzymkami odbywanemi podczas odpustów do tutejszych i pobliskich miejsc cudownych, obiegały też po kraju rozliczne gadki o złowrogim działaniu wszelkich sił nieczystych z całej tutejszej branych i personifikowanych przyrody, wespół z dykteryjami o złośliwych sprawkach owego mości-pana Boruty. (DWOK, t. 22)
Łęczyckie jako subregion etnograficzny obejmuje obszar większy niż obecny powiat łęczycki, przyjmuje się mapę województwa łęczyckiego z lat 1351-1793. Łęczyckie leży w pasie Nizin Środkowopolskich, jednak w kilku makroregionach geograficznych, np. okolice Łęczycy i obszary na wschód od tego miasta to mezoregion Równina Łowicko-Błońska należący do makroregionu Nizina Środkowomazowiecka, zaś południowo-wschodni obszar dawnego województwa łęczyckiego to makroregion Wzniesienia Południowomazowieckie z mezoregionem Wysoczyzna Łódzka. W XVI w. ukształtował się ostatecznie polski język literacki wraz z terytorialnym podziałem na dialekty. Gwary Łęczyckiego to gwary przejściowe między trzema wielkimi dialektami polskimi: wielkopolskim, małopolskim i mazowieckim. (zob. Gwary polskie)
Łęczyckie leży w pradolinie Wisły, w pasie nizin środkowej Polski. Przez to terytorium przepływają wśród bagien i torfowisk rzeki Ner i Bzura. Tędy prowadziły już w średniowieczu dwa ważne szlaki komunikacyjne: pierwszy z Małopolski na Kujawy i Pomorze, drugi z Wielkopolski na Mazowsze. Za pierwszych Piastów zamieszkiwała tu odrębna grupa plemienna Łęczycan, których kultura, na skutek ekspansji sąsiednich regionów, w późniejszych czasach w znacznej mierze zatraciła wyróżniające je cechy.
Z dawien dawna Łęczyckie słynęło z piskorzy, rębaczy i diabła Boruty. Kiedyś w zamulonych wodach Bzury, Neru było dużo piskorzy. Stanowiły one często posiłek tamtejszej ludności, stąd też Łeczycan przezywano piskorzami lub piskorkami. Miejscowa szlachta wyróżniała się umiejętnością fechtunku i zamiłowaniem do kieliszka. W związku z tym powstały dwa porzekadła: „bić się po łęczycku” i „pić po łęczycku”. W folklorze przetrwała żywa pamięć o diable Borucie.
Za panowania pierwszych Piastów Łęczyckie stanowiło prawdopodobnie odrębną jednostkę terytorialną, która w XII w. była podstawą obszernego księstwa łęczyckiego, obejmującego poźniejsze województwo łęczyckie, sieradzkie i trzy kasztelanie zaplilickie. Na skutek rozgrywek dynastycznych księstwo łęczyckie jeszcze w XII w. rozpadło się. Z jego obszaru wyodrębniły się wówczas dwie dzielnice – łęczycka i sieradzka. W XIV w . z dzielnicy łęczyckiej utworzono województwo, które przetrwało aż do rozbiorów Polski.
W minionych wiekach w Łęczyckiem przeważała zawsze własność szlachecka. Drugie miejsce zajmowały dobra królewskie i duchowne. Dobra królewsie były skupione głównie w starostwie łęczyckim, w skład którego wchodziły majątki: Wilczkowice, Dzierzbiętów, Ostrów, Parzyce, Kowalewice, Błonie, Krzeszów i Orła. Do posiadłości ziemskich arcybiskupa gnieźnieńskiego należały trzy klucze tj. tumski, piątkowski i grzegorzewski.
W XVIII w. najliczniejszą grupę wśród ludności wiejskiej stanowili tzw. półrolnicy, często zwani kmieciami. Posiadali oni półwłokowe gospodarstwa. Zagrodnicy, zwani niekiedy kwartnikami, też od wielkości gospodarstw – to znaczy od czwartej części włóki – stanowili drugą liczebnie grupę. Do grupy najmnniej licznej należeli komornicy posiadający własne chałupy lub przebywający na komornym u bogatych chłopów; mieli oni gospodarstwa wielkości od 1 do 3 morgów lub korzystali z gruntów dworskich.
W drugiej poł. XIX w. na wsi łęczyckiej oprócz chłopów pańszczyźnianych osiedlali się tzw. olędrzy tj. koloniści czynszowi, których gospodarstwa rolne powstawały najczęściej na terenach poleśnych lub osuszonych bagnach. Wśród kolonnistów czynszowych byli Polacy, Holendrzy i Niemcy.
W XIXw. w Łęczyckiem zaczęły powstawać osady przemysłowe. Niektóre z tych osad: Ozorków, Aleksandrów, Zgierz zyskały przywileje i prawa miejskie. Do osad tych napłynęła ludność nie tylko z okolicznych wsi i miasteczek, lecz także wielu rzemieślników, głównie tkaczy ze Śląska, czech, Saksonii i Wielkopolski. W tym też czasie – w drugiej połowie XIX w. w Łodzi powstały największe w ówczesnym imperium rosyjskim zakłady przemysłowe.
J. P. Dekowski, Z. Hauke, Folklor Ziemi Łęczyckiej, wyd. COMUK, Warszawa 1981.