Ruszków Pierwszy (k. Koła) to wieś położona w województwie wielkopolskim, jednak w bliskiej odległości (na granicy) województwa łódzkiego i regionu łęczyckiego (50 km na zachód od Łęczycy). Ruszków posiada wiele zbieżności z kulturą łęczycką. Co ciekawe, niektóre obrzędy wymarłe lub zapomniane w Łęczyckiem, żyją i są kultywowane w Ruszkowie (np. Wilijorze – wigilijni przebierańcy). We wsi mieszka grupa pięciu śpiewaków, którzy kultywują dawne zwyczaje śpiewacze takie jak: majowe śpiewanie pod kapliczką, wielkopostne śpiewane czuwanie przy Grobie Pańskim, śpiewanie na pogrzebach, poprzedzone okrojonym dziś do jednego wieczoru, czuwaniem przy zmarłym.
Nabożeństwo majowe w Ruszkowie Pierwszym odbywa się codziennie, w miesiącu maju, przy kapliczce przydrożnej. Ławek jest sporo i przychodzi zwykle od 5 do 20 osób. Repertuar to głównie pieśni maryje ze śpiewnika pielgrzymkowego, pieśni z przepisywanych ręcznie zeszytów, rzadziej ze starszych śpiewników czy modlitewników. Istnieje jednak ustalony porządek nabożeństwa, które zaczyna się Litanią Loretańską, a kończy pieśnią „Dobranoc ci matko” oraz modlitwami: „Zdrowaś Mario”, „Pod Twoją obronę”. Niektóre modlitwy śpiewane są w lokalnym wariancie melodycznym. Antoni Śliwka i Józef Kuźnik podają, że Ruszków Pierszy zaczynał dość późno, bo o koło 19:00: „My zaczynaliśmy śpiewać trochę później, około godziny już jak się szarówka zaczęła, to zawsze śpiewaliśmy przy już latarkach, to jak kończyliśmy to jeszcze nieraz echo się rozchodziło, jeszcze na Policach śpiewają, jeszcze na Drugim Ruszkowie śpiewają”.
Kapliczka ruszkowska została odrestaurowana w 1994r. Mieszkańcy chętnie opowiadają historię o tym jak Maryja uratowała wieś podczas potopu szewdzkiego, o tym jak jej figura, zniszczona podczas II wojny przez NIemców, została przechowana w pobliskim bagnie, odnaleziona i przechowana, by wrócić na swoje miejsce dzięki strażakom, którzy wyremontowali zarówno kapliczkę jak i figurkę. Dokumnetacja znajduje się także na postumencie, gdzie umieszczono napisy: „Tablica Pamiątkowa
Kapliczka poświęcona Matce Bożej. Ufundowana w dowód wdzięczności z ocalenie z potopu szwedzkiego w XVII w. Od niepamiętnych czasów stanowi obiekt kultu Maryjnego. Odrestaurowana w 1994r. Mieszkańcy Ruszkowa.” Z drugiej strony: „Figurka Matki Bożej zburzona i sprofanowana przez hitlerowców, z najwyższą czcią i narażeniem życia została wydobyta z bagna i przechowana przez okres okupacji. Gruntownie odrestaurowana w 75-lecie OSP. STRAŻACY”
Na nagraniach śpiewają: Szczepan Sochacki, Antoni Śliwka, Zdzisław Śmiglewski, Bogumiła Szafrańska, Bogumiła Cichomska, Marcelina Cichomska, Patrycja Cichomska, Halina Mielczarek, Aleksandra Śliwka, Maria Ciesielska, Tereska Kropielińska, Jadwiga Kuźnik, Dorota Grzelczak, Janina Mikusik, Daniela Czelińska, Daniela Mikusik, Urszula Kowalska, Teresa Sochacka, Grażyna Erdnik, Wanda Kaczmarek, Stanisława Szurgot.
Projekt zrealizowany w ramach programu Akademia Kolberga we współpracy z Forum Muzyki Tradycyjnej oraz Pracownią Muzyki Tradycyjnej Instytutu Muzyki i Tańca.
